OPIS TERAPII  

Metoda M. CH. Knillów
(Marianne Knill, Christopher Knill)

    Programy Aktywności: "Świadomość Ciała, Kontakt i Komunikacja" – Marianny i Christophera Knillów, oraz "Dotyk i komunikacja" – Christophera Knilla mogą być kluczem do każdego dziecka, bez względu na jego możliwości i stan psychofizyczny.
     Głównym założeniem terapii jest to, że dziecko, nawet najbardziej pasywne, można zachęcić do przejawiania własnej inicjatywy i aktywności.
     Główne cele metody:
        •    nawiązanie prawidłowego kontaktu z dzieckiem przez przełamywanie barier w komunikacji;
        •    aktywizowanie dziecka do podjęcia własnej aktywności;
        •    kształtowanie świadomości i orientacji w schemacie ciała;
        •    rozwijanie sprawności ruchowej;
        •    kształtowanie poczucia rytmu, dzięki elementom muzykoterapii.
     Na czym polega metoda Knilla?
    Są to zajęcia opierające się na aktywności ruchowej dziecka i terapeuty, połączone ze specjalnie skomponowaną muzyką, która stymuluje, skupia uwagę dziecka i tworzy poczucie przewidywalności sytuacji.
    Metoda Knilla to próba wykorzystania osiągnięć psychologii rozwojowej do pracy z tymi wszystkimi, którzy niezależnie od wieku i przyczyny zaburzeń nie nawiązują kontaktu z najbliższym otoczeniem. Tkwią w milczącym świecie stereotypów, są dalecy, ale nadal wrażliwi na nasze komunikaty, podatni na zranienie i odrzucenie. Bronią swoich granic, ale czekają na pomoc. Dzieci sprawne inaczej powinny możliwie często uczestniczyć w zajęciach usprawniających, które rozwiną u nich świadomość własnego ciała, przestrzeni, jaka je otacza oraz, że w tej przestrzeni przebywają inni ludzie, z którymi mogą nawiązać kontakt.
    Z różnych powodów niektórzy ludzie mają trudności w doświadczaniu, nabywaniu i organizowaniu podstawowych informacji o sobie. Ich interakcja ze środowiskiem staje się ograniczona i w rezultacie mogą oni wykształcić zaburzony obraz swojego ciała. Może im zabraknąć kontroli nad ruchami i mogą napotykać na poważne problemy w komunikacji. To wszystko bywa przyczyną ogólnego braku bezpieczeństwa i zaburzeń emocjonalnych, które z kolei hamują możliwości normalnego rozwoju. Aby temu zapobiec należy dostarczać dziecku jak najwięcej informacji na temat swojego ciała i jego powiązania z otoczeniem. Pomogą w tym programy Christophera Knilla, których celem jest pomoc w uzyskaniu wiedzy dotyczącej:
    •    ciała jako całości,
    •    poszczególnych części ciała i ich powiązań z innymi częściami,
    •    faktu, że różne części ciała mogą być używane w różny sposób.
Ponadto proponowane przez Christophera Knilla programy stanowią ramy, dzięki którym rozwija się kontakt społeczny, ruch i zabawa są sposobem na wywołanie i ustrukturalizowanie uwagi dziecka.
     Programy Aktywności opierają się na poznawaniu przez dziecko różnych rodzajów aktywności, poprzez dostosowywanie swych ruchów (np. kołysanie, wymachiwanie rękoma, zginanie i rozprostowywanie rąk, pocieranie dłoni, zaciskanie i otwieranie dłoni, poruszanie palcami, klaskanie, głaskanie głowy, itd.) do melodyczno-rytmicznego akompaniamentu z taśmy magnetofonowej. Zdaniem autorów rozwój kontaktu i komunikacji jest znacznie ważniejszy niż sam ruch i jego mniej lub bardziej precyzyjne wykonywanie. Aktywność może być realizowana w różny sposób, w zależności od specyficznych potrzeb dziecka i jego możliwości ruchowych.
    Aktywności dzielą się na poszczególne programy:
        •    Program Wprowadzający (ok. 8 minut) – pozwala określić, czy dane dziecko potrafi dostatecznie koncentrować uwagę, czy potrafi nawiązać i utrzymać kontakt, by przejść do realizacji Programów I i II. Program ten szczególnie zalecany jest w pracy z małymi dziećmi, oraz dziećmi autystycznymi i psychotycznymi;
        •    Program I  (ok.15 minut) – wymaga zaangażowania górnej części ciała;
        •    Program II  (ok. 15 minut) – wymaga zaangażowania dolnych części ciała;
        •    Program III (ok. 20 minut) – wymaga większej uwagi, ruchliwości, koordynacji, ale i znacznie większej świadomości społecznej;
        •    Program IV (ok. 20 minut) – wymaga wyższego poziomu świadomości ciała, lepszej samokontroli, koncentracji, rozumienia pojęciowego i uspołecznienia;
        •     Program Specjalny (ok. 25 minut) – zaadoptowany dla potrzeb bardziej niesprawnych fizycznie dzieci.
    Prawie wszystkie Programy kończy krótka relaksacja. Jedynie Program IV jest zakończony tańcem, tj. dowolną ekspresją ruchową z udziałem partnerów. Numery poszczególnych Programów nie  oznaczają kolejności ich wprowadzania. Podany czas ich trwania jest także umowny (w Programie IV wydłużony czas nie oznacza więcej aktywności dziecka, lecz więcej czasu na opracowanie i realizację poszczególnych czynności ruchowych w przypadku niesprawności aparatu ruchu dziecka). Jeśli dziecko dobrze opanuje jeden z Programów może przejść do następnego, o zwiększonym stopniu trudności. Można stosować jednocześnie dwa alternatywne Programy.
      Programy Knillów mogą być stosowane jako metoda:
        •    przywracająca doznania zmysłowe trenowane w życiu płodowym, służące poznaniu własnego ciała i umożliwiające kontakt z otoczeniem;
        •    pobudzająca dzieci głębiej upośledzone umysłowo do aktywności i współdziałania;
        •    aktywizująca dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym;
        •    diagnostyczna i usprawniająca w terapii dzieci nieharmonijnie rozwijających się, z trudnościami w nauce;
        •    porządkująca zachowanie dzieci niedostosowanych społecznie.
    Aktywności zawarte w każdym programie następują kolejno po sobie. Mogą być wykorzystane do pracy z dziećmi fizycznie upośledzonymi, niesłyszącymi i/lub niewidomymi, oraz z dziećmi, z którymi trudno jest nawiązać kontakt (z cechami autystycznymi lub psychotycznymi).